Als je het vergelijkt met de kosten van zieke collega’s – zowel financieel als qua impact op de werkdruk van het team – kan AI juist een besparing opleveren.
Werkdruk in het onderwijs is een veelbesproken onderwerp. Leraren en ondersteunend personeel zoeken constant naar manieren om hun taken efficiënter te maken, zonder in te leveren op kwaliteit. AI lijkt een aantrekkelijke oplossing: het kan repetitieve taken automatiseren, gepersonaliseerde leertrajecten ondersteunen en administratieve lasten verlichten. Maar er is een belangrijk tegenargument: het energieverbruik van AI.
AI en Energieverbruik: hoeveel kost het echt?
AI-systemen, vooral geavanceerde modellen zoals ChatGPT, draaien op krachtige servers die enorme hoeveelheden elektriciteit verbruiken. Schattingen tonen aan dat één zoekopdracht met AI tot tien keer meer energie kost dan een traditionele zoekopdracht.
Maar hoe verhoudt dit zich tot ons dagelijks energiegebruik?
- Een uur videostreaming (Netflix, YouTube) verbruikt meer energie dan honderden AI-interacties.
- Een autorit van 10 km stoot meer CO₂ uit dan duizenden AI-gegenereerde teksten.
- Papiergebruik in het onderwijs (kopieën, werkboeken) heeft een grote ecologische voetafdruk, waar digitale AI-oplossingen mogelijk een duurzamer alternatief voor kunnen zijn.
AI als werkdrukverlager: rendement of energieverbruik?
Hoewel AI energie kost, kan het ook tijd en middelen besparen. Denk aan:
✅ Snellere administratieve afhandeling – AI kan verslagen samenvatten, planningen maken en communicatie automatiseren.
✅ Efficiëntere lesvoorbereiding – Met AI-gegenereerde lesplannen en toetsvragen kunnen docenten zich focussen op interactie met leerlingen.
✅ Gepersonaliseerd leren – AI kan adaptieve leermethoden ondersteunen, waardoor leerlingen effectiever leren en minder herhaling nodig is.
Door AI slim in te zetten, kan het energieverbruik gerechtvaardigd worden door de werkdrukvermindering en tijdwinst.
Balans tussen efficiëntie en duurzaamheid
AI is geen magische oplossing, maar een tool die, mits goed gebruikt, kan bijdragen aan een duurzamer en effectiever onderwijssysteem. De sleutel ligt in bewust gebruik: inzet op momenten waar het de grootste impact heeft en niet als overbodige gimmick.
Zeker in het onderwijs, waar de werkdruk hoog is en burn-outs veel voorkomen, kan AI een waardevolle bijdrage leveren.
Als je het vergelijkt met de kosten van zieke collega’s – zowel financieel als qua impact op de werkdruk van het team – kan AI juist een besparing opleveren. De uitval van een leraar betekent niet alleen directe kosten (vervanging, doorbetaling van loon), maar ook indirecte gevolgen zoals leerachterstanden en een hogere belasting voor collega’s.
AI kan deze druk verlichten door repetitieve taken over te nemen en leraren te ondersteunen, waardoor ze minder overuren maken en mogelijk minder snel uitvallen. Dat zou de energiekosten van AI kunnen rechtvaardigen.
Daarnaast hangt de milieubelasting van AI sterk af van hoe efficiënt en doelgericht het wordt ingezet. Overmatig gebruik zonder duidelijke meerwaarde is verspilling, maar als AI daadwerkelijk bijdraagt aan minder uitval en een gezondere werkcultuur, kan de investering (zowel qua geld als energie) lonend zijn.
Denk jij dat AI op dit moment al genoeg impact heeft om dit te rechtvaardigen of is er nog een omslagpunt nodig?
AI is geen magische oplossing, maar een tool die, mits goed gebruikt, kan bijdragen aan een duurzamer en effectiever onderwijssysteem. De sleutel ligt in bewust gebruik: inzet op momenten waar het de grootste impact heeft en niet als overbodige gimmick.